Bitwa o Braniewo 26.02.1807

Wcześniej, bo 24.02.1807 miasto zostało zajęte przez zgrupowanie pruskiego generała von Plötza liczące ponad 2 tysiące żołnierzy pruskich i rosyjskich. Ten nie przygotował miasta do obrony, za to wysłał patrole, a miasto zabezpieczono linią posterunków forpocztowych w Stępniu, Zawierzu i Garbinie. Zadanie odbicia Braniewa otrzymał stacjonujący w Młynarach dowódca 1 dywizji generał Pierre Dupont. Do realizacji zadania oprócz jego dywizji liczącej 4 pułki piechoty przydzielono mu 3 pułki lekkiej kawalerii, brygadę dragonów (4 pułki) i pułk piechoty z 2 dywizji.

Generał Dupont dla zabezpieczenia swojego marszu pozostawił w Młynarach 54 pułk piechoty liniowej (z 2 dywizji) i w Chruścielu  brygadę dragonów, a swoje siły podzielił na dwa zgrupowania. Prawe zgrupowanie składające się z 9 pułku piechoty lekkiej i 5 pułku strzelców konnych poprowadził generał Jean Bruyere drogą przez Pierzchały na Zawierz. Lewe zgrupowanie osobiście poprowadził generał Dupont drogą z Młynar na Las Miejski. Generał wiódł 24, 32 i 96 pułki piechoty liniowej oraz 2 i 4 pułki huzarów. Sojusznicy nie przygotowali Braniewa do obrony i byli całkowicie zaskoczeni, gdy około godziny 14 ich forpoczty zostały zaatakowane pod Zawierzem. Generał Bruyere zepchnął Prusaków w kierunku Rudłowa. Tymczasem von Plötz wyprowadził swoje główne siły przed miasto w kierunku Rudłowa i Stępnia. Jednak pruski dowódca został zaskoczony po raz kolejny, gdy około godziny 16 od strony Stępnia pojawiły się główne siły francuskie. Wcześniej oddziały Duponta przepędziły pruskie forpoczty z Garbiny. Walka o Stępień była zacięta, gdyż wieś przechodziła z rąk do rąk, ale ostatecznie tryumfowali Francuzi spychając Rosjan i Prusaków w kierunku Braniewa. Tymczasem generał Bruyere mimo początkowo zaciętego oporu zdobył Rudłowo i pędził zdezorganizowane oddziały prusko-rosyjskie w kierunku Braniewa. Odwrót sojuszników zaczynał przekształcać się w pogrom, gdyż również na przedmieściach generał Dupont rozbił kolejną linię pruską, a cofający się rosyjski kałuski pułk muszkieterów stracił 2 działa. Prusacy zaczęli uciekać przez oba mosty na prawy brzeg Pasłęki, ale wkrótce jeden z mostów zdobyli Francuzi, gdyż został on porzucony przez mający go bronić pruski batalion. Francuzi wkroczyli do Starego Miasta kilkoma bramami odcinając drogi odwrotu oddziałom sojuszniczym, ciężkie straty poniósł zwłaszcza rosyjski kałuski pułk muszkieterów. Ostatnia droga odwrotu wiodła przez Most Młyński, a cofające się oddziały były zasypywane ogniem karabinowym przez zaprawione w walkach ulicznych oddziały francuskie. Po przekroczeniu Pasłęki na Nowym Mieście trwało natarcie francuskie za bezładnie uciekającymi Prusakami i ich łupem padły 3 kolejne armaty. Ostatecznie francuski atak zatrzymał się dopiero pod Siedliskiem.

Bitwa zakończyła się całkowitym zwycięstwem Francuzów, którzy rozbili zgrupowanie prusko-rosyjskie i odbili Braniewo. Ich straty wyniosły kilkunastu zabitych i około 200 rannych, a łupem padło 6 armat i pruski sztandar. Siły prusko-rosyjskie straciły ponad 800 żołnierzy. Głównie byli to jeńcy z pułku Rüts i kałuskiego pułku muszkieterów, który stracił aż 512 żołnierzy. Francuzi wkrótce wycofali się na lewy brzeg Pasłęki, a w nocy 28 lutego spalili oba mosty na rzece. Ilustracja to obraz Zdzisława Walczaka  z 2009 r. pt. „Bitwa o Braniewo 26.02.1807”. Więcej na http://www.historiabraniewa.hekko.pl/index.php/w-napo/91-bitwa-o-braniewo-26-02-1807-r