Nasi sołtysi z wyróżnieniami

To już kolejna edycja przedsięwzięcia, organizowanego od 2018 roku przez samorząd województwa warmińsko-mazurskiego, które na trwałe wpisało się w kalendarz ważnych, dorocznych wydarzeń w regionie. Forum, na które przyjeżdżają sołtyski i sołtysi z najodleglejszych zakątków województwa, stanowi okazję do wspólnego świętowania a także do podziękowań gospodarzom wsi za ich zaangażowanie i pracę na rzecz lokalnych społeczności.

– Patrząc na Państwa, cieszę się ogromnie, że tak wielu z Was przyjęło nasze zaproszenie i jest dziś tutaj z nami – mówił podczas otwarcia forum jego gospodarz, marszałek województwa Marcin Kuchciński. – To spotkanie ma dla nas – jako samorządu województwa – szczególne znaczenie. Po pierwsze, daje nam okazję, by podkreślić, jak ważna i odpowiedzialna jest Wasza codzienna praca. Po drugie, to również doskonała przestrzeń do wymiany doświadczeń, nawiązywania kontaktów, a być może także do zainicjowania wspólnych, sąsiedzkich przedsięwzięć, które uda się jeszcze w tym roku wcielić w życie. Mam nadzieję, że efekty tych działań będziemy mogli wkrótce wspólnie podziwiać. Chcę dziś podkreślić jedno: Wasza praca jest potrzebna.

Marszałek zaznaczył, że efekty tej pracy oraz jej skuteczność zostały zauważone i docenione nie tylko w regionie, ale też w kraju, czego dowodem jest przyznany tytuł Sołtyski 2024 Roku Beacie Jakubiak, sołtysce Wójtowa.

– Ten tytuł to dla mnie jeszcze większa motywacja do dalszej pracy i dowód, że to, co do tej pory robiłam dla naszego sołectwa i gminy ma naprawdę sens – przyznaje laureatka. – Co więcej, jest to zauważalne przez mieszkańców i innych sołtysów, więc dodaje mi to skrzydeł do dalszego działania i otwiera drzwi, które dotychczas były zamknięte.

W Polsce jest około 40 tysięcy sołtysek i sołtysów. Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego na Warmii i Mazurach jest ich 2342. Z czego 1258 to kobiety.

– Jesteście jednym z dziewięciu województw w Polsce, w którym kobiety wzięły sprawy w swoje ręce na obszarach wiejskich, czyli w sołectwach – zaznaczyła Grażyna Jałgos-Dębska, wiceprezeska Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów. – Myślę, że to dobry trend, ponieważ kobiety słyną z wielofunkcyjności. Pracują, zajmują się domem, działają społecznie, w trójkach klasowych rodziców i wreszcie zaczęły też sięgać po funkcje decyzyjne, na przykład w sołectwach. Sołtys powinien być liderem społecznym, który włącza do swoich działań mieszkańców. To nie powinien być solista, tylko osoba, która umie zgromadzić wokół siebie mieszkańców, zbudować zespół i delegować zadania po to, żeby na wsi żyło się lepiej.

Jedną z takich liderek, która uczestniczyła w forum, jest sołtyska wsi Jonkowo. Swoje stanowisko sprawuje już piątą kadencję. 

– To daje razem 24 lata – mówi Teresa Pralicz. – Rola sołtyski sprawia mi przyjemność. Lubię pracować z mieszkańcami. Pracuję w centrum wsi, w tym samym sklepie od 41 lat, więc mieszkańcy mają mnie pod ręką. Codziennie przez osiem godzin jestem do ich dyspozycji. Nie muszą mnie nigdzie szukać, wystarczy że zajrzą do sklepu. Mogą przyjść do mnie z każdą bolączką, smutkiem czy skargą, ale też z każdą radością. Lubię im pomagać, angażować się i sprawiać, żeby dobrze nam się razem mieszkało. 

W trakcie forum odbył się panel dyskusyjny pn. „Sołtys, Lider, Animator Rozwoju Lokalnego”. Głos w dyskusji zabrali: Krzysztof Szulborski, burmistrz Miłakowa i jednocześnie przewodniczący Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Łukasz Śmietanko, sołtys sołectwa Pajtuny w gminie Purda oraz Przemysław Piech sołtys sołectwa Bartążek – radny rady gminy Stawiguda.

– Najważniejszym elementem jest wsparcie samorządu na różnym szczeblu, tak by pomóc sołtysowi rozwijać lokalne społeczności – uważa Przemysław Piech. – Od przeróżnych programów po wsparcie merytoryczne oraz szkoleniowe. Mieszkańcy też wymagają znacznej zaradności ze strony sołtysa. Różne konkursy i programy organizowane przez samorząd województwa to elementy, które bardzo pomagają  w pracy na rzecz naszych sołectw i ich rozwoju.

Samorząd województwa warmińsko-mazurskiego wspiera społeczności wiejskie między innymi poprzez coroczne konkursy jak choćby „Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla”, „Małe Granty Sołeckie  Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego” czy konkurs „Granty Marszałka dla Kół Gospodyń Wiejskich“.

Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich nie byłby możliwy bez wsparcia finansowego z Unii Europejskiej. Z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, wydłużonego o dwa lata w ramach tzw. „okresu przejściowego”, samorząd województwa realizował trzy działania: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich, Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER oraz Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją, dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa.

Wdrożenie działania Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich pozwalało na realizację inwestycji dotyczących rozwoju infrastruktury w zakresie budowy lub modernizacji dróg lokalnych, gospodarki wodno-ściekowej, zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego, kształtowania przestrzeni publicznej oraz projektów w zakresie inwestycji w targowiska i obiekty pełniące funkcje kulturalne. Budżet, jaki przypadł na województwo warmińsko-mazurskie, wyniósł ponad 115 mln euro.

Od 2023 roku dodatkowym działaniem wdrażanym przez samorząd województwa jest Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją, dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa, które pozwoliło gminom oraz Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie ubiegać się o dofinansowanie inwestycji na Zarządzanie zasobami wodnymi. W ramach tego działania podpisano 50 umów na kwotę 21,5 mln zł. 

Niezmiernie istotnym elementem wydatkowania środków unijnych na obszarach wiejskich jest  Inicjatywa LEADER, która realizowana jest poprzez wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju za pośrednictwem Lokalnych Grup Działania i Lokalnych Grup Rybackich. Na realizację inicjatywy LEADER w regionie przeznaczono ponad 48 mln euro.

Sołtysi to prawdziwi liderzy w swoich małych ojczyznach. Czynnie uczestniczą we wszystkich wydarzeniach związanych z rozwojem obszarów wiejskich, np. szkoleniach, konkursach, forach czy spotkaniach. Są również inicjatorami wielu zadań wykonywanych w sołectwie, wpływających na zachowanie dziedzictwa kulturowego, poprawianie wiejskiego, jak również wzrost atrakcyjności turystycznej obszarów wiejskich. Dlatego podczas uroczystości najbardziej zasłużonych gospodarzy sołectw marszałek województwa uhonorował wyróżnieniami. Otrzymało je 95 sołtysek i sołtysów.

Uroczystość uświetniły występy zespołów Pieśni i Tańca Warmia oraz Poparzeni Kawą Trzy.

Lista wyróżnionych sołtysów: