Różnobarwność Kultury Pogranicza

A jej cele pozostają niezmienne od lat, zyskując wymiar uniwersalny, ponadczasowy, to przede wszystkim:                                                                                  - umacnianie tożsamości narodowej i kulturowej Ukraińców żyjących na Warmii
i Mazurach,                                                                                                                                                                      - promowanie i wspieranie ukraińskiej aktywności kulturalnej,                                                           - budowanie pozytywnego wizerunku mniejszości ukraińskiej, a także ukazywanie bogactwa różnorodności kulturowej regionu.                                                                                          Imprezę, w piątkowy wieczór – 18 października, rozpoczął montaż słowno – muzyczny poświęcony Bohdanowi Ihorowi Antonowyczowi ukraińskiemu poecie (także prozaikowi) pochodzącemu z Łemkowszczyzny, uważanego za twórcę nowoczesnej liryki ukraińskiej. Artystki zespołu wokalno – instrumentalnego „Ave Maria” z Iwano – Frankowska (działającego przy monastyrze Chrystusa – Króla o.o. Wasylian)
Lubow Łatwynczuk i Liliana Ławryniuk zaprezentowały poezję Antonycza,  którą dopełniała muzyka łemkowska na skrzypce. Członkinie zespołu „Ave Maria”, które na co dzień, obok działalności artystycznej (w symfonicznej orkiestrze filharmonii w Iwano - Frankowsku) zajmują się także pracą pedagogiczną (lekcje muzyki, literatury, języka ukraińskiego), przeprowadziły intensywne warsztaty muzyczne dla grupy 25 uczniów braniewskich szkół.                                                                                                                       Piątkowy program wypełniły projekcje filmów i dokumentów filmowych, które podnosiły ważne, choć czasem bolesne, wątki dotyczące historii Ukrainy i stosunków polsko – ukraińskich:

- film „Prowodyr” (akcja rozgrywa się na Ukrainie w latach 30 – tych, w czasach Wielkiego Głodu i czystek inteligencji, losy syna amerykańskiego specjalisty z USA, Petera Shamrocka, który wędruje po Ukrainie z niewidomym kobziarzem, uciekając przed sowieckimi prześladowcami),
- film dokumentalny „Ne/zabuti/ (losy żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej, którzy po niepowodzeniu walk o niepodległość Ukrainy znaleźli się na emigracji w Polsce),            
- filmy dokumentalne pochodzące z zasobów Fundacji  „Losy niezapomniane”, która zajmuje się gromadzeniem wiedzy historycznej dotyczącej przesiedleń, świadectw ludzkiej tragedii, a także eksponatów, które są „żywymi świadkami” losów  ludzi poddanych eksperymentowi „obcinania korzeni”.  Dokumenty filmowe: „Dwie siostry”, „Nie chcę umrzeć w Anglii”, „Nazwana przesiedleniem” – zawierały tzw. wątki przesiedleńcze – wywiady, relacje, świadectwa odnoszące się do akcji „Wisła”.                                                                    W sobotę 19 października oficjalne otwarcie z udziałem m.in.:

- Wiceprzewodniczącego Sejmiku Warmińsko – Mazurskiego, Mirona Sycza,

- Starosty Braniewskiego, Karola Motyki,

- Burmistrza Miasta Braniewa, Tomasza Sielickiego,

-Przewodniczącego Zarządu Oddziału Związku Ukraińców w Elblągu, Stefana Dembickiego.

Audytorium stanowią: liczni Radni Rady Powiatu Braniewskiego, Rady Miasta Braniewa, kierownicy jednostek samorządowych, przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedstawiciele struktur terenowych Związku Ukraińców, duchowieństwo, młodzież braniewskich szkół, wielopokoleniowa publika.      
            Merytoryczną, programową część rozpoczęło wystąpienie – słowo wstępne do prezentacji filmowej, dra doc. Oleksandra Horbacza, Zastępcy Dyrektora Instytutu Humanistycznych i Socjalnych Nauk Narodowego Uniwersytetu – Lwowska Politechnika.
A głównym intelektualnym menu był pokaz filmu dokumentalnego „Mif”, w reż. Leonida Kantera i Iwana Jasnija. Film opowiada historię życia i śmierci Wasyla Slipaka – światowej sławy śpiewaka operowego o unikalnym głosie, który łączył kontrabas z barytonem.
W filmie połączono zdjęcia dokumentalne z animacją stworzoną przez karykaturzystę Jurija Żurawla. Muzykę skomponowali  jedni z najlepszych współczesnych twórców muzyki filmowej m.i. Jewhen Halperin, Roman Hryhórian, Illa Rozumejko i Eduard „Dila” Prystupa.   Sam Vasyl Slipak był postacią nieprzeciętną. Urodził się we Lwowie, jednak potem przeprowadził się do Francji, gdzie mieszkał przez 19 lat. Tam miał wszystko, co zwykle nazywamy szczęściem: nazwisko, udaną karierę na scenach operowych całego świata, wiernych przyjaciół i miłość. Brał aktywny udział w Rewolucji Godności, przewodnicząc manifestacjom we Francji, później dołączył do grona wolontariuszy, pomagając Ukrainie. Postanowił opuścić scenę operową, by wstąpić w szeregi ochotników, kiedy wojna wybuchła na wschodzie Ukrainy. Podczas wykonywania zadania bojowego Wasyl Slipak zginął od kuli snajpera.     Po projekcji filmowej nieco nostalgiczny nastrój utrzymywał się nadal, co zapewniał koncert zespołu „Ave Maria”, który wykonał na skrzypce i bandurę szereg muzycznych kompozycji przeplatanych poezją, inspirowanych twórczością Antonycza, i folklorem łemkowskim. W nieco innej konwencji zaprezentował się bard
z Wołynia, a konkretnie spod Kowla na Ukrainie, Leonid Bedruń. Niestety, z bogatego dorobku artysty udało się usłyszeć jedynie kilkadziesiąt utworów na gitarę. Bard, poeta, pieśniarz, pisarz ikon w swoim dorobku artystycznym posiada ok. 400 utworów autorskich, także pisze i wykonuje muzykę chińską. Z zachwytem publika przyjęła,
i rytmiczne, „żywe” piosenki, i nostalgiczne, rzewne – te o miłości, kochaniu, o życiu codziennym, o ludzkich przywarach i słabościach, o teściowej, a także te odwołujące się do głębokich, patriotycznych wartości.  Jak zwykle, na zakończenie, pojawiły się mocne rytmy, tym razem za sprawą kapeli SOVA, która wykonała muzykę ludową we własnych aranżacjach oraz własne utwory w stylu rock – folk. Większość zaprezentowanych utworów muzycznych oparta na poezji ukraińskiego wieszcza, Tarasa Szewczenki. Oprócz inspiracji ludowych, szczególnie ważna jest dla zespołu muzyka łemkowska, z której dobrano odpowiednie liryczne utwory i melodie. Dało się również zauważyć wpływy współczesnej ukraińskiej muzyki rozrywkowej, oraz muzyki z terenu przemyskiego, skąd pochodzą rodzice i dziadkowie członków zespołu.  Finałową część imprezy wypełniła zabawa integracyjno – biesiadna w polsko – ukraińskich rytmach. W działaniach programowych w ciągu 2 dni trwania imprezy, wzięło udział ok. 400 uczestników, w tym 37 wykonawców (6-ciu z Ukrainy).                                                                                                        Projekt zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu: Starostwa Powiatowego
w Braniewie oraz Urzędu Miejskiego w Braniewie. Honorowy Patronat nad imprezą objął Tomasz Sielicki, Burmistrz Miasta Braniewa.

                                               Jarosław Keller, Związek Ukraińców w Polsce Koło w Braniewie