Rynek handlowy w coraz lepszej formie. 2021 r. z ponad 338 tys. mkw. nowej podaży w centrach handlowych

Najważniejsze wydarzenia i trendy 2021 na rynku handlowym

1. Małe centra w mniejszych miastach

W 2021 r. oddano do użytku 34 nowe obiekty, zaś 9 kolejnych rozbudowano. Do największych otwarć zaliczyć należy Galerię Andrychów (23,2 tys. mkw.) oraz Saller Lipnik (12,8 tys. mkw.). Powierzchnia żadnego nowo oddanego obiektu w 2021 nie przkroczyła 25 tys. mkw. a nowa podaż zlokalizowana jest przede wszystkim w mniejszych miejscowościach – ponad 80% oddanej w 2021 r. powierzchni handlowej powstało w ośrodkach poniżej 100 tys. mieszkańców.

– Decyzję deweloperów i inwestorów o lokalizacji obiektów handlowych wspiera rosnąca siła nabywcza mieszkańców mniejszych miejscowości, ale i duża konkurencja na większych rynkach. Wciąż ogromną popularnością wśród konsumentów cieszą się parki handlowe, które umożliwiają korzystanie z usług, handlu i gastronomii w sąsiedztwie miejsca zamieszkania. Małe i średnie obiekty handlowe wykazują wyższą odporność na wprowadzane restrykcje związane z pandemią – mówi Katarzyna Michnikowska, Dyrektor w Dziale Doradztwa jednego z instytutów badawczych.

2. 2 lockdowny

I poł. 2021 r. upłynęła pod znakiem dwóch lockdownów, które znacznie ograniczyły funkcjonowanie centrów handlowych. Pojawiły się także dodatkowe koszty związane z wymogami sanitarnymi. Jednocześnie centra handlowe aktywnie włączyły się w walkę z pandemią, stając się jednym z miejsc, gdzie można było przyjąć szczepionkę przeciw COVID-19.

3. Debiuty na rynku

W 2021 r. w Polsce zadebiutowały m.in. sieć zajmująca się sprzedażą odzieży sportowej, sieci oferujące artykuły do wyposażenia domu i wnętrz, a także marki modowe. Pierwsze sklepy w naszym kraju otworzyła firma Lego.

4. Sieci wychodzą z Polski

Podaż na niektórych największych rynkach zmniejszyła się wraz z zakończeniem procesu wycofywania się z Polski sieci Tesco, który nie pozostał bez wpływu na wzrost współczynnika pustostanów (5,3% w sierpniu 2021 r. vs. 4,8% w sierpniu 2020 r.). Ponad 300 lokalizacji po sklepach brytyjskiej sieci przejął Salling Group, otwierając w ich miejscach supermarkety Netto. Wybrane lokalizacje po Tesco zajęły również sklepy innych sieci. Niektóre obiekty zostały zakupione w celu przekonwertowania ich na parki handlowe lub projekty mixed-use i mieszkaniowe.

- Inwestorzy poszukują nowych rozwiązań dla najstarszych obiektów. Potencjalne scenariusze zaobserwować można na przykładzie obiektów sieci Tesco, które nie zostały przejęte przez operatorów spożywczych. Wybrane obiekty przekształcane są na cele parków handlowych. Na rynkach o dużej konkurencji oraz presji na intensyfikację zagospodarowania terenu, spodziewać można się realizacji projektów wielofunkcyjnych – mówi analityk branżowy, Dominika Jędrak.

Polski rynek, poza siecią Tesco, w latach 2020-2021 opuściły również m.in. marki Salamander, Promod, Camaieu, Sportisimo czy Tape à l’oeil. Do końca 2022 roku zamknięte mają zostać także sklepy Uterque należącej do sieci Inditex, a ze sklepów stacjonarnych w Polsce rezygnuje Gino Rossi.

5. Nowoczesne oblicza handlu

Po znacznym wzroście znaczenia e-commerce w handlu detalicznym, zaobserwowanym wraz z pierwszą falą pandemii w 2020 r., ubiegły rok przyniósł stabilizację wskaźników. Udział sprzedaży e-commerce w handlu detalicznym w 2021 r. wahał się między 7,4% w lipcu do 11,4% w listopadzie.

W 2021 r. obserwowano przyspieszoną cyfryzację rynku zakupów codziennych. Dynamiczny rozwój spotkał również format q-commerce. 

Prognozy na 2022 r. dla rynku handlowego

1. 285 tys. mkw. nowej powierzchni handlowej

W budowie znajduje się na obecny moment ok. 285 tys. mkw. GLA. Większość projektów, którą stanowią parki handlowe, realizowanych jest w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców. Wśród największych powstających obiektów są m.in. Kołobrzeg i Kraków. Wybrane obiekty, które dotychczas związane były z funkcjonowaniem hipermarketów Tesco, przekształcone zostaną z centrów handlowych w parki handlowe.

2. Trend na mixed-use

Różnicowanie się formatów handlowych niesie za sobą wzrost inwestycji typu mixed-use. Koronny przykład projektu o funkcjach mieszanych, oddanego do użytku w ubiegłym roku, stanowi Fabryka Norblina w Warszawie. Obecnie trwa realizacja kolejnych dużych kompleksów tego rodzaju m.in. Fuzji oraz Widzewskiej Manufaktury w Łodzi i inwestycji na terenie Młodego Miasta w Gdańsku. Deweloperzy oraz inwestorzy specjalizujący się dotąd w nieruchomościach handlowych, a także sieci handlowe obecne dotychczas jedynie w centrach handlowych poszukiwać będą nowych opcji inwestycyjnych w celu dywersyfikacji portfeli.

3. Dojrzewanie rynku e-commerce

W najbliższym roku możemy spodziewać się kontynuacji trendów, które zaistniały już wcześniej m.in. wzrostu udziału e-commerce i q-commerce w handlu detalicznym, wzmożoną aktywność na platformach sprzedażowych i rozwój różnych form dostaw. Rozwijany będzie model sprzedaży i komunikacji wielokanałowej (omnichannel), coraz większe znaczenie dla branży będą miały również nowe technologie. Wraz z dojrzewaniem rynku, w najbliższym roku może dojść do pierwszych konsolidacj w tym segmencie. Rozwój e-commerce wpłynie również na rynek magazynowy - wraz ze wzrostem znaczenia sprzedaży on-line rośnie presja na rozwój oferty logistyczno-magazynowej do obsługi sektora.

4. Handel pod znakiem ESG

Podobnie jak w innych sektorach, planowany jest wzrost znaczenia społecznej, środowiskowej i ekonomicznej (ESG) odpowiedzialności w branży. Spodziewane są przebudowy i renowacje budynków, które mają na celu ograniczenie zużycia energii oraz emisji. Przykładem rozwijanych działań w branży handlowej jest wprowadzenie opakowań wielokrotnego użytku czy biodegradowalnych reklamówek, dążenie do zmniejszenia negatywnego wpływu procesu dostaw i zwrotów towarów na środowisko. Wzrastać będzie rola zarządzania, sprawiedliwego wynagradzania, inwestycji w kapitał ludzki czy dbania o interesy społeczności lokalnej. Przykładem działań spod znaku sustainability jest otwieranie w centrach handlowych butików oferujących ubrania i przedmioty z drugiej ręki.

5. Pandemia już nie taka straszna?

Wraz ze wzrostem poziomu wyszczepienia społeczeństw i normalizowania się sytuacji epidemicznej w poszczególnych krajach, również w Polsce powoli zmniejsza się ryzyko i próg wprowadzenia znacznych obostrzeń dla obiektów handlowych. Konsekwencje poprzednich lockdownów - w 2020 i 2021 r. – branża może jednak odczuwać jeszcze przez kilka najbliższych lat.

Paulina Raczkowska