Sekrety grobu astronoma
Mikołaj Kopernik, przez większość życia związany z Fromborkiem, spoczął we fromborskiej katedrze, ale ani data ani dokładne miejsce jego pochówku nie było znane, a epitafium ufundowane przez biskupa Marcina Kromera w 40 lat po śmierci Kopernika było w katedrze wielokrotnie przenoszone. Przez ponad 200 lat poszukiwano grobu wielkiego astronoma. Pierwszą próbę podjęło Towarzystwo Naukowe Warszawskie w 1802 roku. W 1807 r. na rozkaz cesarza Napoleona poszukiwał grobu jeden z jego oficerów. W okresie III Rzeszy badania poszukiwawcze w katedrze prowadzili Niemcy.

W 2004 r. z inicjatywy biskupa warmińsko - mazurskiego ks. dra Jacka Jezierskiego zespół archeologów pod kierownictwem prof. dra hab. Jerzego Gąssowskiego z Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora rozpoczął badania wykopaliskowe we wnętrzu fromborskiej archikatedry. Dzięki ustaleniom historyka dra Jerzego Sikorskiego, udało się precyzyjnie określić potencjalne miejsce pochówku astronoma. Odnaleziono tam szczątki kostne, w tym czaszkę, którą  archeolodzy przekazali do Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji w Warszawie. Na podstawie zachowanych kości czaszki podinspektor Dariusz Zajdel odtworzył wygląd twarzy zmarłego astronoma.

Ostatecznej identyfikacji dokonano na podstawie kodu genetycznego. Zamiar pobrania DNA od zmarłych lub żywych krewnych Mikołaja Kopernika okazał się niewykonalny. Ale w październiku 2006 r. udało się trafić na organiczne ślady astronoma w Szwecji, gdzie w  zbiorach biblioteki uniwersyteckiej Carolina Rediviva w Uppsali znajduje się księgozbiór Kopernika, wywieziony przez Szwedów  w roku 1626 z Fromborka jako łup wojenny.  W księdze  Johannesa Stoefflera „Calendarium Romanum Magnum” z 1518 r., używanej przez Kopernika wiele lat, znaleziono kilka włosów, które mogły należeć właśnie do niego. Przeprowadzone w Szwecji zaawansowane badania DNA wykazały zgodność ich kodu genetycznego z kodem uzyskanym ze szczątków kostnych z Fromborka. Odkrycie ekipy archeologicznej prof. J. Gąssowskiego zostało potwierdzone –  w odnalezionym grobie we fromborskiej katedrze spoczywa wielki polski astronom  Mikołaj Kopernik.

Piąty Kopernik

W dotychczasowej historii polskich banknotów  Mikołaj Kopernik pojawiał się już czterokrotnie. Po raz pierwszy wizerunek  warszawskiego pomnika astronoma został umieszczony  na  tzw. bilecie zdawkowym, czyli bilonowym banknocie o nominale 20 groszy wydanym przez Ministerstwo Skarbu w 1924 r.

W okresie powojennym portret Kopernika dwukrotnie zdobił banknoty Narodowego Banku Polskiego o nominale 1000 zł - pierwszy został wyemitowany w PRL w 1966 r., a drugi w III RP w 1996 r. Czwarty banknotowy wizerunek Kopernika pojawił się na fromborskim bonie kolekcjonerskim o nominale „20 KOPERNIKÓW” wyemitowanym 1 stycznia br.

Bon „15 KOPERNIKÓW” to już piąty „banknotowy kopernik”, ale tym razem jest na nim prawdziwy portret fromborskiego astronoma odtworzony w Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym KGP na podstawie odnalezionej w katedrze czaszki. Warto podkreślić, że ten rekonstrukcyjny wizerunek widniejący zarówno na bonie, jak i na jego obwolucie reprodukowany jest na podstawie specjalnej licencji udzielonej  organizatorowi emisji przez CLK KGP.

Szczegóły emisji

Emitentem „15 KOPERNIKÓW”- podobnie jak poprzedniego bonu -  jest Urząd Miasta i Gminy Frombork,  a producentem Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.

W związku z ogromnym zainteresowaniem poprzednią emisją tym razem nakład fromborskich bonów kolekcjonerskich zwiększono do 2.500 sztuk, choć i tak oznacza to, że mamy do czynienia z bardzo limitowaną, ekskluzywną emisją. Tradycyjnie przy produkcji bonu zastosowane zostały profesjonalne zabezpieczenia: papier ze znakiem wodnym, druk giloszowy, hologram PWPW z numeracją. Każdy bon umieszczony jest w dekoracyjnej obwolucie z okolicznościowymi napisami w języku polskim, angielskim i niemieckim, w zabezpieczającym hawidzie.

Bony „15 KOPERNIKÓW”, podobnie jak wcześniej emitowane banknoty tego typu, a także popularne dukaty lokalne, nie są zastępczym pieniądzem lokalnym. W Polsce jedynym emitentem pieniędzy - zarówno monet, jak i banknotów - jest Narodowy Bank Polski. Fromborskie bony to niezwykle atrakcyjna pamiątka numizmatyczna i kolekcjonerska promującą  historię i wizerunek naszego miasta.

Jednak w okresie swojego obowiązywania, od 1 do 31 maja 2010 r., bony „15 KOPERNIKÓW” mogą być używane jako bony towarowe służące do regulowania należności za towary lub usługi w placówkach handlowych, gastronomicznych i usługowych na terenie Fromborka, które przystąpią do akcji promocyjnej. Wykaz tych placówek będzie dostępny na stronie www.frombork.pl. Zgodnie z regulaminem emisji – dostępnym w Urzędzie Miasta i Gminy Frombork oraz u organizatora emisji – w punktach akceptujących bon będzie honorowany w relacji „15 KOPERNIKÓW” = 15 złotych.

Mieszkańcy miasta  oraz odwiedzający nas turyści i goście będą mogli nabyć bony w Miejsko - Gminnym Ośrodku Kultury we Fromborku. MGOK informuje, że istnieje możliwość zamówienia „15 KOPERNIKÓW” drogą korespondencyjną w cenie 15,50 zł brutto za sztukę wraz z obwolutą.