W trwających od czwartku 19 stycznia 2012 roku warsztatach pn. „Przygotowanie do misji ewaluacyjnych Schengen” uczestniczyli eksperci Straży Granicznej.

 

Głównym celem warsztatów było przekazanie kadrze kierowniczej Straży Granicznej najważniejszych informacji dotyczących dotychczasowego przebiegu misji ewaluacyjnych oraz wypracowanie strategii w zakresie kolejnych etapów przygotowania Straży Granicznej do ewaluacji Schengen.

 

Moderatorami warsztatów oraz głównymi prowadzącymi byli: Pan gen. bryg. SG Marek Adamczyk – przedstawiciel Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, Pan ppłk SG Piotr Patla – Dyrektor Zarządu Granicznego Komendy Głównej SG oraz Pani mjr SG Aleksandra Świątecka – Dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej Komendy Głównej SG. W przedsięwzięciu zorganizowanym z inicjatywy kierownictwa Zarządu Granicznego i Biura Współpracy Międzynarodowej uczestniczyli komendanci Oddziałów Straży Granicznej, kierownictwo i przedstawicieli komórek organizacyjnych Komendy Głównej Straży Granicznej oraz komendanci placówek lotniczych.

 

W trakcie pierwszego dnia warsztatów moderatorzy dokonali przeglądu prawodawstwa w zakresie przeprowadzania i przebiegu misji ewaluacyjnych oraz przypomnieli rolę i zadania państwa ewaluowanego, a także przebieg misji. Szczególnie ważnym elementem omówionym pierwszego dnia warsztatów były zagadnienia związane z przygotowaniem do misji ewaluacyjnych Schengen 2012-2013. Dokonano przeglądu kalendarza prowadzenia misji na granicach zewnętrznych, przypomniano ogólne założenia organizacyjne oraz proces przygotowania do ewaluacji. W zainteresowaniu uczestników pozostawała również metodologia procesu ewaluacji oraz wnioski z prac zespołu powołanego przez Komendanta Głównego SG do przeglądu wykonania rekomendacji zawartych w raportach z poprzednich misji ewaluacyjnych.

 

Kolejnym zagadnieniem była ewaluacja poszczególnych obszarów tematycznych ze szczególnym uwzględnieniem szkolenia, przygotowania personelu, procedur kontroli granicznej, infrastruktury i analizy ryzyka.

 

Dyskusja i prace uczestników warsztatów w zakresie ewaluacji poszczególnych obszarów z naciskiem na taktykę i technikę ochrony granicy morskiej i lądowej oraz technicznych aspektów realizacji zadań były kontynuowane przez uczestników warsztatów podczas drugiego dnia spotkania.

 
Warsztaty zakończyła dyskusja na temat wyzwań, potrzeb i propozycji w zakresie przygotowania formacji do misji. W opinii uczestników spotkania warsztaty umożliwiły pogłębienie specjalistycznej wiedzy z zakresu procesu ewaluacji oraz umożliwiły uczestnikom wymianę doświadczeń w tym szczególnym obszarze.
 

Podstawowym zadaniem misji ewaluacyjnych jest sprawdzenie, czy dane państwo członkowskie lub państwo Strefy Schengen skutecznie implementowało lub implementuje dorobek prawny Schengen oraz dorobek prawny Unii Europejskiej. Ewaluacji poddawany jest także postęp wdrażania rekomendacji zawartych w raportach z poprzednich misji. Ma to istotne znaczenie, gdyż daje pełny obraz w jakim stopniu dane państwo przygotowane jest na przyjęcie zobowiązań wynikających z Traktatu Schengen lub w jakim stopniu te zadania realizuje. Straż Graniczna została poddana pierwszej ewaluacji w latach 2006-2007, a pozytywne oceny i raport końcowy były jednym z warunków członkostwa w Układzie z Schengen, do którego Polska przystąpiła 21 grudnia 2007 r.
 
Straż Graniczna jest odpowiedzialna za ochronę granic zewnętrznych Unii Europejskiej, a dorobek Schengen podlegający ewaluacji jest w dużej mierze powiązany z zagadnieniami dotyczącymi szeroko pojętego bezpieczeństwa (w tym ochrony granic zewnętrznych UE), polityki wizowej oraz międzynarodowej współpracy służb porządku publicznego w zakresie zwalczania przestępczości. Ewaluacji podlegają trzy granice: morska, lądowa i powietrzna. Dlatego tak istotną kwestią jest podjęcie działań  przygotowujących  Straż Graniczną do kolejnych ewaluacji.
Aneta Wojtanowska-Zimoń