Drodzy Przyjaciele, Szanowni Państwo, ukazał się nr 2/38, 2009 ZNAD WILII, cena 10 Lt, 12 zł Czytając pismo, wydawane po polsku na Litwie, wspieramy odradzającą się inteligencję polską w tym kraju. Dziękuję za to i zapraszam do nabywania kwartalnika w kioskach RUCHu, niestety, tylko w nielicznych, proszę pytać! Można też zamówić ZNAD WILII w najbliższych do Państwa kioskach RUCHu. PIsmo jest w księgarni im. B. Prusa w Warszawie (również inne numery! Krakowskie Przedmieście 7), w Olsztynie i okolicach kolportaż prowadzi Krzysztof Jankowski, tel.89 5344878, 89 6463294. Proszę poinformować o tym zainteresowanych d. Kresami i sytuacją Polaków na tych Ziemiach! Na życzenie Państwa pismo wysyłamy pocztą. Kwartalnik nabyć można w Wilnie: w Polskiej Galerii Artystycznej Znad Wilii, Isganytojo 2/4 (k. Bakszty), na Starym Mieście; w Domu Kultury Polskiej, w księgarni Elephas. Kontakt z Romualdem Mieczkowskim, wydawcą i redaktorem naczelnym, w Polsce: 48 508764030, 48 225864210 i 3705 2123020 (Litwa) A nr 38 zawiera ciekawą relację z dyskusji o Miastach o trudnych losach, miejscach straconych i odzyskanych, jaka odbyła się podczas Międzynarodowych Spotkań Poetyckich "Maj na Wilią", z udziałem Litwinów (m.in. Rimantas Miknys, Pranas Morkus), Polaków (m.in. Tomasz Łubieński), Białorusinów (m.in. Zianon Paźniak), Rosjan (m.in. Paweł Ławryniec), Ukraińców (m.in. Juryj Zawhorodnij), Tatarów (Adas Jakubauskas); Ważny jest felieton z otwarcia atrapy Celi Konrada i ukazujący próby wykorzystania Mickiewicza, jako perfidnej reklamy i bezwględnego środka pozyskiwania zysków; Tomasz Bończa podsumowuje kadencję rządów prezydenta Adamkusa, jako okres śpiączki, obietnic bez pokrycia i nieliczenia się z prawami konstytuacyjnymi mniejszości polskiej; Prof. Mieczysław Jackiewicz zwarcie, niekiedy z dowcipem, pisze o dziejach poszczególnych jednostek WP stacjonujących na Wileńszczyźnie; Są sylwetki twórców: Koźmy Czuryły i Janiny Lili Paszkowskiej-Węckowicz, poczet plastyków wileńskich, zapiśnik z wydarzeń na niwie kultury, z udziałem Polaków na Wschodzie; W kręgu bałtyckim przypominamy zapomnianego dramatopisarza i awanturnika, Augusta Ferdynanda von Kotzebue; W memoriach przedstawiamy dramatyczne dzieje rodziny Piotraszewskich podczas wojny na dzisiejszej Ukrainie Zachodniej, o Harcerstwie w Romnach pisze Andrzej Małyszko, pochodzący z Wileńszczyzny; Ciekawe są ilustrowane licznymi fotografiami dzieje obecności dominikanów w Wilnie i na Wileńszczyźnie; Na uwagę zasługuje nowa koncepcja kolendarium wydarzeń w relacji Litwa-Polska. Nigdzie nie znajdziemy tylu tak skrupulatnie zebranych informacji w tym zakresie. Wyorębniona jest działalność aktywniejszych placówek na tej niwie (Instytut Polski w Wilnie, Centrum Litewskie w Warszawie, Dom Kultury Polskiej w Wilnie i in.). Rubryka jest szczególnie ważna dla badaczy stosunków polsko-litewskich. Jak zwykle dużo jest zdjęć Wilna, są kolorowe wklejki z dziełami sztuki z Litwy! Książki z serii Biblioteka Znad Wilii: Pozycja nr 3: Przenieść Wilno do serca. Portret Miasta, Wilno 2009 Poezja Polaków (z Wilna, Polski i na emigracji), Litwinów (m.in. Tomas Venclova), Białorusinów, Tatara (Selim Chazbijewicz), Rosjanina, Czecha i Estończyka tworzy unikalny portret Miasta z wierszami 50 autorów. Są to: Ihar Babkou, Vladas Braziunas, Tadeusz Chabrowski, Wiesław Ciesielski, Marek Dettlaff, Leszek Długosz, Józefa Drozdowska, Karol Grenzler, Barbara Gruszka-Zych, Ignacy Fiut, Bogdan Hildebrandt, Marek Soczak, Ludmiła Janusewicz, Georgij Jefremow, Antanas A. Jonynas, Anna Kajtochowa, Hanna Karp, Wojciech Kawiński, Anna Kielan, Krystyna Konecka, Vytautas Landsbergis (Jonas Zemkalnis), Dariusz Lebioda, Krystyna Lenkowska, Jonas Liniauskas, Jacek Lubart-Krzysica, Romuald Lawrynowicz, Wanda Lomnicka-Dulak, Aidas Marcenas, Marcelijus Martinaitis, Libor Martinek, Henryk Mażul, Waldemar Michalski, Romuald Mieczkowski, Elżbieta Musiał, Janina Osewska, Stefan Pastuszewski, Zianon Paźniak, Wojciech Piotrowicz, Aarne Puu, Daniel Ratz, Tadeusz Rawa, Alicja Rybałko, Ramute Skučaite, Anna Sołbut, Józef Szostakowski, Wiesław Szymański, Tomas Venclova, Marek Wawrzkiewicz i Sławomir Worotyński. W książce są oddzielne wklejki z 24 fotografiami Wilna. Biblioteka Znad Wilii. Pozycja nr 2: Romuald Mieczkowski, Nikt nie woła, Wilno 2007. 82 wiersze ukazują w dużym stopniu Wilno, widziane przez Polaka, mocno związanego z tym Miastem, patrzącego na nie czasem z pewnej odległości i perspektywy. Dostrzega on złożoność nieodwracalnych zmian, stara się uzmysłowić sens wielkich i małych, straconych i pozyskanych Ojczyzn. Wilno w tych wierszach bywa zawsze, nawet gdy mowa jest o czymś innym. To widzenie świata dopełniają fotogramy autorstwa poety, którymi szkicuje Miasto, potraktowane jako otoczka dla zawartych przeżyć. *************************************************************** Biblioteka Znad Wilii. Pozycja nr 1: Romuald Mieczkowski, Wilno 2007,Objazdowe kino i inne opowiadania wileńskie Literatury, dotyczącej Wilna i Wileńszczyzny, powstało niemało. Cieszyła się ona sympatią przed wojną, istniała w ocenzurowaniu w PRLu, temat podejmowano na emigracji. W większości opisywała wojenną gehennę, życie na obczyźnie. A co działo się na terenach na Wschodzie, na których pozostali Polacy? Świadectw takich niewiele. Szczególnie, jeśli chodzi o dokonania literackie, tworzone przez naocznych świadków. Niektóre moje opowiadania to świat niezrozumiały dla dziecka, wychowanego w polskiej tradycji, ale żyjącego w twardych sowieckich realiach. Zdarzenia bywają jednocześnie śmieszne i dramatyczne, są rodzajem dokumentu, bowiem ludzie noszą swe prawdziwe nazwiska. To hołd, który oddałem rodzinie, krewnym. Dzięki jednemu opowiadaniu moi dziadkowie Piotrowscy pośmiertnie zostali upamiętnieni za uratowanie podczas wojny rodziny żydowskiej. Jest to próbą przypomnienia o nas, Polakach na Wileńszczyźnie, o naszych dziejach, snach i oczekiwaniach. W książce zawarłem drogie dla mnie zdjęcia z archiwum rodzinnego (RM). Na życzenie Państwa książki przesyłamy pocztą.