CICHOCIEMNY OTTON WISZNIEWSKI W BRANIEWIE

Elitą Armii Krajowej byli cichociemni, czyli, specjalnie wyszkoleni żołnierze, których później zrzucano do kraju na

Elitą Armii Krajowej byli cichociemni, czyli, specjalnie wyszkoleni żołnierze, których później zrzucano do kraju na spadochronach jako żołnierzy AK. Było ich 316 specjalistycznie i wszechstronnie wyszkolonych oficerów do walki dywersyjnej z okupantem. Wielu z nich przeszło do legendy Armii Krajowej, a obecnie ich imię nosi Jednostka Wojskowa GROM. Co to wspólnego z Braniewem? Jeden z nich Otton Wiszniewski pseudonimy „Topola” i „Piorun”, tuż po wojnie, bo w latach 1947-1949 pracował w Braniewie jako sekretarz Zarządu Miejskiego.

Otton Wiszniewski przyjechał do Braniewa z Ostródy w marcu 1947 r. Miasto po działaniach wojennych było w ruinie i powoli przywracano je do życia, występowały problemy z zakwaterowaniem, żywnością, opieką zdrowotną, itd. Na posiedzeniu Zarządu Miejskiego w Braniewie w dniu 11.03.1947 r. pozytywnie rozpatrzono jego podanie o przyjęcie na stanowisko sekretarza Zarządu Miejskiego. Wcześniej, bo w styczniu 1947 r. poprzedni sekretarz złożył wniosek o zwolnienie. Został zatrudniony od 1.04.1947 r. Na posiedzeniu Rady nr 10 w dniu 16.04.1947 r. protokołował już Otton Wiszniewski. Z uchwały nr 2 wiemy, że na stanowisko sekretarza wymagano wykształcenia średniego i 5-letniej praktyki na stanowisku referendarskim w służbie państwowej lub samorządowej. Według uchwały nr 3 Wiszniewski otrzymał VII grupę zaszeregowania i uposażenie 2800 zasadnicze, 400 dodatek rodzinny, 1100 dodatek lokatorski, 700 dodatek służbowy i dodatek wyrównawczy 2800 złotych. Musiał być sumiennym pracownikiem, bo otrzymywał premie i nagrody. Jego podpisy widnieją niemal na wszystkich protokołach, z wyjątkiem tych, gdy był na urlopie. Ostatni protokół podpisany przez Ottona Wiszniewskiego ma datę 9.02.1949 r. i tego dnia powołano nowego sekretarza. Na posiedzeniu Zarządu z 20.01.1949 r. burmistrz odczytał podanie Ottona Wiszniewskiego o zwolnienie z dniem 1.02.1949 r., a Zarząd po wysłuchaniu motywów prośby, postanowił zwolnić z dniem 1.03.1949 r. i rozpisać konkurs.  Po blisko 2 latach pracy w Braniewie Otton Wiszniewski wyjechał do Olsztyna.  

Otton Wiszniewski urodził się 21.04.1910 r.  w Teheranie, w rodzinie urzędnika. Od 1920 r. mieszkał w Warszawie, gdzie uczył się Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki i w trakcie nauki przeniósł się do Korpusu Kadetów w Rawiczu. Od 1928 r. był kancelistą i kierownikiem kancelarii w Starostwie Powiatowym w Kamieniu Koszyrskim (dawne woj. Poleski, obecnie Ukraina). W 1932 r. zdał maturę w Brześciu. Nie brał udziału w kampanii wrześniowej 1939 r., ale w listopadzie 1939 r.  przekroczył granicę węgierską i przez Jugosławię trafił do Francji, gdzie w styczniu 1940 r. jako kapral trafił do polskiej 1 Dywizji Grenadierów. Walczył w kampanii francuskiej i jako żołnierz III batalionu 2 Pułku Grenadierów Wielkopolskich wziął udział w bitwie pod Lagarde w dniach 17-18.06.1940 r. Oddział poniósł wysokie straty, a w wyniku kapitulacji Francji wydano rozkaz o rozwiązaniu pułku. Wiszniewski, będąc w jednej z grup żołnierzy próbujących wyrwać się z okrążenia, w dniu 23.06.1940 r. trafił do niewoli. Został osadzony w twierdzy Belfort, ale uciekł w dniu 24.02.1941 r., gdy podczas likwidacji obozu wyskoczył z pociągu na terenie nieokupowanej części Francji. W Marsylii Polska Misja Wojskowa wraz z 7 innymi ochotnikami wytypowała go do przetarcia szlaku przerzutowego przez Francję, Hiszpanię, Portugalię i Gibraltar. Został aresztowany w Lizbonie i miesiąc spędził w ciężkim więzieniu. W dniu 2.01.1942 r. dostał się do Wielkiej Brytanii statkiem „Batory”. Przydzielono go do 2 dywizjonu ciężkiej artylerii przeciwlotniczej, gdzie służył w okresie 30.01.-4.10.1942 r. Zgłosił akces do służby w kraju.

Później od dnia 5.10.1942 r. trafił do Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza i ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Łączności. Przeszedł szkolenie radiotelegrafisty w ośrodku dla cichociemnych i w dniu 26.06.1943 r. złożył przysięgę na rotę Armii Krajowej. Awansowany na stopień podporucznika w dniu 16.09.1943 r. W nocy 16/17.09.1943 r. został zrzucony w koło Mińska Mazowieckiego w ramach akcji „Neon 2”, ale podczas skoku odniósł kontuzję. Po tzw. aklimatyzacji, czyli przystosowaniu do życia w okupowanym kraju, od 22.10.1943 r. przydzielono go do Oddziału V Łączności Komendy Głównej AK. Tam objął stanowisko dowódcy 3 plutonu (kompania radiołączności „Kram”, batalion „Iskra”) oraz jednocześnie został zastępcą dowódcy kompanii radiotelegraficznej Komendy Okręgu Warszawa AK. Obsługiwał radiostacje typu A w rejonie Wołomin-Otwock-Piaseczno z obsługą 2 radiotelegrafistów i 2 łączniczek. W konspiracji występował pod pseudonimami „Topola” i „Piorun”. Po wybuchu powstania warszawskiego był dowódcą radiostacji nr 265, która działała kolejno przy: Moniuszki 2a, Boudena, Złotej 7/9, w Prudientalu i Wilczej 54. Współpracował od 8.08.1944 r. z radiostacjami w terenie (Legionowo, Rembertów, Otwock). W czasie powstania awansowany na stopień porucznika. Pod koniec powstania łączność utracono, a sam Wiszniewski otrzymał rozkaz opuszczenia Warszawy i dalszej pracy w konspiracji. Podjął w październiku 1944 r. pracę przy rekonstrukcji łączności radiowej w Oddziale V sztabu Komendy Głównej AK, a później w Delegaturze Sił Zbrojnych. Początkowo przebywał w Częstochowie, od lutego do 13.06.1945 r. w Żyrardowie. W nocy 13.06.1945 r. został aresztowany w Grodzisku Mazowieckim przez Urząd Bezpieczeństwa. Został oskarżony o zdradę państwa i otrzymał najwyższy wyrok. Przebywał w więzieniu w Łodzi. Wyrok w zamian za wysoką kwotę zmieniono na 5 lat pozbawienia wolności. W dniu 29.09.1945 r. został zwolniony na mocy amnestii. Jednak był prześladowany i namawiany do współpracy z UB. W 1945 r. ożenił się z Ireną Kwiatkowską (łączniczka w Oddziale V KG AK, ps. „Henryka”), z którą miał trzy córki. Wyjechał na Ziemie Odzyskane, pracując kolejno w latach 1946-1947 jako kierownik referatu ogólnego Starostwa Powiatowego w Ostródzie, a w latach 1947-1949 r. w jako sekretarz Zarządu Miejskiego w Braniewie. Po wyjeździe z Braniewa pracował kolejno w Zarządzie Miejskim w Olsztynie, w latach 1950-1952 w zarządzie Przedsiębiorstwa „Miastoprojekt”, a później w latach 1952-1958 w Warszawie w Biurze Projektów Typowych i  Warszawskim Przedsiębiorstwie Budowy Pieców Przemysłowych. Od 1967 r. przeszedł na emeryturę. Za służbę w Armii Krajowej został odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych, a ponadto otrzymał Krzyż Partyzancki, francuski Croix de Guerre i brytyjski War Medal. Zmarł w 1977 r. w Warszawie.

Zarząd Miejski w Braniewie rozpoczął swoją działalność dnia 6.07.1945 r., kiedy radziecka komendantura wojskowa przekazała władzę w ręce polskich władz administracyjnych. Zarząd Miejski był organem wykonawczym miejskiej rady narodowej i działał w oparciu o ustawy o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego: ustawę z dnia 23.03.1933 i zmiany wprowadzone Dekretem PKWN z dnia 23.11.1944 r. Zarząd miejski wybierała miejska rada narodowa. Było to ciało kolegialne, w którego skład wchodził burmistrz, wice-burmistrz, sekretarz oraz ławnicy. Do kompetencji zarządu miejskiego należało: wykonanie budżetu; zarządzanie finansami miasta; dzierżawy; nadzór nad urzędami, zakładami i przedsiębiorstwami komunalnymi; sprawy sporne. Zarządy Miejskie zlikwidowano na mocy ustawy z 20.03.1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej.

Wojciech Jaroszek

Źródła: Wikipedia, 1944.pl, elitadywersji.pl, NAC, olsztyn.ap.gov.pl

Źródło: własne

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz